برخي از مواد « آئين نامه وصول مطالبات سررسيد گذشته ، معوق و مشكوك الوصول مؤسسات اعتباري ( ريالي و ارزي ) »
ماده 3) ... مؤسسات اعتباري موظفند در صورت عدم پرداخت به موقع اصل و سود تسهيلات در تاريخ سررسيد و يا تأخير در پرداخت اقساط توسط گيرندگان تسهيلات ، اقدامات زير را انجام دهند :
1ـ در صورتي كه حداكثر دو ماه از سررسيد بازپرداخت اقساط و يا اصل و سود تسهيلات ( در خصوص تسهيلاتي كه بطور يكجا بازپرداخت ميشوند) گذشته باشد ، ضمن اخطار كتبي به مشتريان ، لازم است موارد تنبيهي اين آيين نامه كتبا“ به اطلاع وي رسانده شود .
2ـ در صورتي كه مطالبات به سرفصل مطالبات سررسيد گذشته انتقال يابد ، تا زمان تسويه بدهي ، ارايه خدمات زير براي اين مشتريان در كليه مؤسسات اعتباري ممنوع مي باشد :
الف ـ صدور انواع كارت بانكي .
ب ـ انجام عمليات بانكي با استفاده از كارت اعم از دريافت ، پرداخت ، انتقال وجه و غيره ( بدون مسدود شدن حساب )
پ ـ استفاده از ساير ابزارهاي پرداخت الكترونيكي نظير اينترنت .
3ـ در صورتي كه مطالبات بيش از دو ماه در سرفصل مطالبات سررسيد گذشته باقي بماند و هنوز به سرفصل مطالبات معوق انتقال نيافته باشد ، تا زمان تسويه بدهي ، ارايه خدمات زير براي اين مشتريان در كليه مؤسسات اعتباري ممنوع مي باشد :
الف ـ موارد اشاره شده در بند (2) .
ب ـ قبول ضمانت براي ساير اشخاص .
پ ـ افتتاح هر گونه حساب جاري .
ت ـ ارايه خدمات خريد و فروش ارز ( به استثناي شعب سرپرستي مؤسسات اعتباري در استانها ) .
ث ـ فروش ايران چك .
ج ـ فروش چك بانكي رمزدار .
چ ـ عدم صدور صورت حساب .
4ـ در صورتي كه مطالبات به سرفصل مطالبات معوق انتقال يابد ، تا سه ماه پس از تسويه بدهي ، ارايه خدمات زير براي اين مشتريان در كليه مؤسسات اعتباري و سازمان بورس و اوراق بهادار ممنوع مي باشد :
الف ـ موارد اشاره شده در بندهاي ( 2 ) و ( 3 ) .
ب ـ اعطاي هر گونه تسهيلات .
پ ـ افتتاح هر نوع حساب بانكي .
ت ـ پرداخت وجه چك حسابهاي متمركز ( به استثناي شعبه افتتاح كننده حساب ) .
ث ـ صدور ضمانت نامه و گشايش اعتبار ( به استثناي شعب مركزي سرپرستي مؤسسات اعتباري در استانها ) .
ج ـ صدور هر گونه چك بانكي .
چ ـ ارايه دسته چك جديد براي حسابهاي موجود .
ح ـ صدور انواع حواله .
خ ـ خريد هر گونه سهام .
د ـ صدور مجوز هر گونه تأسيس و توسعه فعاليت توسط وزارتخانه مربوط و اداره ثبت شركتها .
موارد زير علاوه بر موارد فوق براي اين مشتريان از سوي مؤسسات اعتباري اعمال مي گردد :
الف ـ نرخ كارمزد خدمات براي اين مشتريان دو برابر نرخهاي مصوب .
ب ـ ارايه دسته چك جديد براي حسابهاي جاري موجود اين افراد ، صرفا“ به صورت دسته چكي خواهد بود كه مخصوص مشتريان داراي مطالبات معوق بوده و نوع ، رنگ ، قطع و ساير ويژگيهاي آن توسط بانك مركزي مشخص خواهد شد .
5ـ در صورتي كه مطالبات بيش از سه ماه در سر فصل مطالبات معوق باقي بماند و هنوز به سرفصل مطالبات مشكوك الوصول انتقال نيافته باشد ، تا سه ماه پس از تسويه بدهي ، ارايه خدمات زير براي اين مشتريان در كليه مؤسسات اعتباري و دفاتر اسناد رسمي ممنوع مي باشد :
الف ـ موارداشاره شده در بندهاي (2) ، (3) و (4) .
ب ـ صدور ضمانت نامه و گشايش اعتبارات در كليه شعب مؤسسات اعتباري .
پ ـ ثبت هر گونه اموال اعم از منقول و غيرمنقول در دفاتر اسناد رسمي .
6ـ در صورتي كه مطالبات به سرفصل مطالبات مشكوك الوصول انتقال يابد ، علاوه بر تنبيهات ياد شده تمامي حسابهاي جاري و پس انداز اين مشتريان در كليه مؤسسات اعتباري مسدود و مؤسسه اعتباري طلبكار از طريق ساير مؤسسات اعتباري نسبت به برداشت بدهي خود از اين حسابها اقدام مي نمايند . همچنين ارايه هر گونه خدمات بانكي براي اينگونه مشتريان تا شش ماه پس از تسويه بدهي در كليه مؤسسات اعتباري ممنوع مي باشد . مؤسسات اعتباري مي توانند حسب مورد درخواست جلب اين مشتريان را از دادگاههاي ذيصلاح بنمايند .
ماده 9 ) بانك مركزي مكلف است دستورالعمل ، نحوه محاسبه و برخورد با مشترياني كه ديركرد هر يك از اقساط آنها كمتر از دو ماه بوده و يا چندين بار مشمول تنبيهات موضوع ماده (3) شده و مجددا“ اقساط خود را به موقع پرداخت نمي نمايند را تدوين و به تصويب شوراي عالي مديريت و برنامه ريزي اقتصادي برساند .
ماده 11 ) بانك مركزي مي تواند با هماهنگي ساير مؤسسات اعتباري مواردي را غير از موارد منظور در ماده (3) ، جهت اعمال براي مشتريان مؤسسات اعتباري تدوين و به تصويب شوراي عالي مديريت و برنامه ريزي اقتصادي برساند .
ماده 12 ) در صورت تعيين تكليف بدهي معوق بدهكاران ، مؤسسات اعتباري مكلفند اين مشتريان را از اقدامات ماده ( 3 ) ، صرفا“ براي يكبار مستثني نمايند . منظور از تعيين تكليف در اين ماده ، موافقت مؤسسه اعتباري با درخواست گيرندگان تسهيلات در خصوص امهال و تقسيط بوده كه با انجام بررسيهاي لازم ، رعايت مقررات و حصول اطمينان از وصول مطالبات صورت مي گيرد .
تبصره ـ در صورتي كه مشتريان نسبت به ايفاي تعهدات خود اقدام ننموده و براي بار دوم به سرفصل مطالبات معوق انتقال يابند ، صرفا“ در صورت تسويه بدهي خود ، از اقدامات ماده ( 3 ) مستثني خواهند شد .
ماده 13 ) مشتريان زير به مدت دو سال پس از تسويه بدهي از دريافت تسهيلات جديد محروم خواهند بود :
الف ـ مشترياني كه براي بار دوم در سرفصل مطالبات معوق قرار گرفته و ظرف سه ماه نسبت به بازپرداخت بدهي خود اقدام ننموده اند .
ب ـ مشترياني كه بيش از دوبار در سرفصل مطالبات معوق قرار گرفته اند .
مؤسسات اعتباري مكلفند در خصوص مشتريان موضوع اين بند ، براساس بند(6) ماده (2) عمل نمايند .
ماده 14 ) مؤسسات اعتباري مكلفند مشتريان موضوع ماده (13) اين آيين نامه و مشترياني كه ميزان بدهي معوق يا مشكوكالوصول آنها فراتر از آستانه مخاطرهآميزمي باشد را تا تسويه بدهي از طريق مراجع ذيصلاح ممنوع الخروج نمايند .